Sau khi tốt nghiệp bạn thường lo lắng về việc tìm việc làm ở Nhật Bản. Bạn thường lo sợ liệu bạn có cơ hội không và bạn có thể làm việc tại Nhật Bản sau khi tốt nghiệp không.
1. Thị trường làm việc tại Nhật Bản:
Nhật Bản sẽ là nơi tuyệt vời để kiếm tìm một công việc và những năm gần đây, nhu cầu nhân sự tại Nhật ngày càng tăng nên bạn có nhiều cơ hội ở lại đây làm việc sau tốt nghiệp. Ưu tiên, đối với các người đã học tại những trường đại học ở Nhật nhất là trong một số lĩnh vực xuất hiện mạnh như: kinh doanh, công nghệ thông tin và giáo dục. Ở Nhật, việc tìm việc làm sau khi ra trường diễn ra khá sớm vì các công ty tuyển nhân viên từ khoảng 1 năm trước khi bạn tốt nghiệp. Người Nhật ít có thói quen chuyển công ty và có nhiều công ty không muốn tuyển dụng người mới. Những người chuyển công ty thường bị đánh giá thấp về đạo đức và rất khó tìm được việc mới. Đối với các công ty ở Nhật không có thói quen đuổi nhân viên, nên các công ty đầu tư rất lớn cho việc tuyển dụng. Trung bình các công ty Nhật chi khoảng 1 triệu yên (10 000 USD) để tuyển dụng 1 nhân viên. Giai đoạn xin việc làm đầu tiên đóng vai trò rất quan trọng đến tương lai sau này của bạn nên bạn phải đầu tư rất nhiều thời gian, công sức cho giai đoạn này.
Những năm gần đây do tình trạng già hóa dân số nên Nhật Bản thiếu nhân lực lao động rất lớn. Vì vậy, cơ hội để bạn tìm việc sau khi tốt nghiệp ở Nhật Bản là khá nhiều. Nếu bạn muốn bắt đầu sự nghiệp của mình ở Nhật, hãy bắt đầu tạo mạng lưới cho mình ngay khi đặt chân đến đây – bởi tất cả những ai đã từng ở Nhật cũng đều biết giá trị của những mối quan hệ. Bạn cần tìm hiểu, làm quen và học hỏi về văn hóa, con người ở Nhật Bản. Bạn càng hòa nhập vào cuộc sống, bạn sẽ càng hiểu hơn về Nhật Bản cũng như thị trường lao động ở Nhật mà bạn đang muốn thâm nhập.
Nhu cầu tuyển dụng cao, mức lương hấp dẫn và môi trường làm việc tốt, các công ty đầu tư cho việc tuyển dụng nhân sự. Mọi điều kiện thuận lợi, nhưng bạn cần tìm hiểu kĩ và chuẩn bị tốt để có thể tìm việc làm tại Nhật sau khi tốt nghiệp. Bạn có nguyện vọng để xin được việc phù hợp với khả năng của bản thân thì không đơn giản chút nào. Mặt khác, còn phải đảm bảo được nhu cầu của nhà tuyển dụng, chúng tôi có những lời khuyên hướng dẫn những bước cơ bản sau.
2. Những điều cơ bản giúp du học sinh tìm việc ở Nhật Bản sau tốt nghiệp:
Hàng năm, hơn 90% các bạn sinh viên học tập tại Nhật Bản ra trường đều có việc làm. Và Nhật Bản có nhu cầu tuyển dụng số lượng lớn, trình độ cao, phẩm chất đạo đức tốt, mức lương và các chính sách đãi ngộ hấp dẫn. Nên việc bạn lựa chọn được một công việc có vị trí làm việc tốt và công ty đạt được các nguyện vọng bạn mong muốn cần rất nhiều yếu tố tốt nhất từ bạn.
Thời gian xin việc tại Nhật thường bắt đầu thời gian làm khóa luận ở kì 2 năm cuối. Ở Nhật Bản sự liên kết giữa trường học và doanh nghiệp rất chặt chẽ thông thường vào khoảng giữa năm 3, bạn được trường đại học cho tham gia các buổi khóa hướng nghiệp gồm các vấn đề về quá trình tìm việc làm tại Nhật như: cách viết đơn xin việc, kỹ năng phỏng vấn, giới thiệu về các bài kiểm tra năng lực đầu vào SPI…
Để quá trình xin việc được đảm bảo thì từ khoảng 1,5 năm trước lúc tốt nghiệp bạn phải tìm thông tin tham khảo và tham gia các buổi hội thảo, hội chợ tuyển dụng do nhà trường và các đơn vị tổ chức. Từ tháng 1 của năm trước lúc tốt nghiệp bạn sẽ tìm kiếm tài liệu về các công ty mà mình quan tâm rồi thực hiện gửi thông tin cá nhân và tham gia vào kỳ tuyển dụng của công ty. Từ tháng 4 của năm trước tốt nghiệp bạn sẽ chờ đợi kết quả tuyển dụng từ công ty. Từ tháng 1 của năm tốt nghiệp sau khi đỗ kỳ tuyển dụng của công ty bạn cần thay đổi visa (tư cách lưu trú tại Nhật). Từ tháng tư sau khi tốt nghiệp bạn bắt đầu làm việc tại công ty.
3. Các bước đi xin việc ở Nhật:
Bước 1: Tìm kiếm thông tin.
Để tìm việc làm tại Nhật bạn có thể tham gia tìm kiếm thông tin in trên các tạp chí việc làm dành cho du học sinh ở Nhật. Ngoài ra bạn có thể tìm kiếm trên các trang website :
Rikunabi (http://www.rikunabi2006.com/) và Nikkei (http://job.nikkei.co. jb/2006/). Trong 2 trang này có các profile do các công ty ở Nhật tự đăng lên với nhiều thông tin bổ ích , theo sự đồng ý của 2 website trên.
Nikki (http://www.nikki.ne.jp/): Trang web thể hiện việc trao đổi thông tin giữa các thí sinh, các báo cáo của những người đã từng đỗ vào các công ty, thống kê khách quan về các công ty (lương, tuổi trung bình, doanh thu, lãi….).
Bước 2: Nhận hỗ trợ từ các thầy cô giáo (senpai).
Bạn có thể tìm đến văn phòng trường là nơi lưu trữ những báo cáo về việc làm của các bạn du học sinh trước đây. Ngoài ra có danh sách tuyển dụng của các công ty liên kết với nhà trường. Bạn có thể liên hệ tìm kiếm việc làm thông qua các trung tâm giới thiệu việc làm cho người nước ngoài tại Nhật. Ở đó họ sẽ có thể tư vấn thông tin và tuyển dụng nhân sự cho các công ty đang cần tuyển dụng nhân sự tại các trung tâm này. Có nhiều kênh thông tin chi tiết phong phú giúp ích cho bạn rất nhiều sự lựa chọn phù hợp với mình tại đây. Bạn sẽ gửi pte-entry sheet cho các công ty trong quá trình tìm kiếm việc làm tại Nhật. Đây được coi là một bộ hồ sơ đơn giản gồm những thông tin cơ bản nhất. Bạn có thể thực hiện việc gửi pte-entrysheet ngay tại các buổi hội chợ, hội thảo, ngày hội việc làm bạn nên đăng ký một số tài khoản và đăng ký tham gia vào các buổi giới thiệu của công ty. Đây là một bước vô cùng quan trọng nó quyết định đến thành công của quá trình xin việc của bạn. Những lưu ý khi bạn hoàn thành hồ sơ: trong văn hóa của người Nhật điều tối kỵ nhất đó là sự gian dối. Vì vậy, khi bạn đăng ký tìm việc trên các trang web tìm việc hay nộp hồ sơ trực tiếp đến nhà tuyển dụng, bạn sẽ nhận được liên hệ từ nhà tuyển dụng nếu hồ sơ của bạn đáp ứng được yêu cầu của họ. Bạn sẽ viết trong hồ sơ: sơ yếu lý lịch tự thuật thật về bản thân. Bạn cần phải ghi đúng, đủ, rõ ràng và chính xác. Khi bạn trả lời phỏng vấn cũng phải khớp với hồ sơ của bạn. Nếu bạn khai dối và dù được nhận vào làm bạn cũng sẽ bị loại ngay lập tức. Điều này đối với người Nhật rất ít xảy ra, vì đây là văn hóa người Nhật. Vì vậy, bạn cần cẩn thận và chú ý trong việc hoàn thành hồ sơ xin việc. Khá nhiều bạn nói tiếng Nhật và nghe tiếng Nhật không chuẩn hoặc viết hồ sơ bằng tiếng Nhật khó khăn nên bất lợi trong việc trả lời trao đổi các thông tin với nhà tuyển dụng. Để viết được một bản pte-entrysheet chất lượng đòi hỏi bạn phải có sự đầu tư. Nếu như bạn chưa đủ khả năng về trình độ tiếng nhật có thể nhờ thầy cô (hoặc senpai: những người có kinh nghiệm) giúp đỡ và chỉnh sửa trước khi nộp hồ sơ.
Bước 3: Tham gia các buổi semina của công ty bạn thích.
Các công ty cũng tổ chức các buổi semina tại công ty và bạn có thể nhận được thông tin qua các buổi semina ở trường, qua bạn bè hoặc đăng ký làm thành viên của 2 trang hướng dẫn tìm việc làm của Nhật là Rikunabi và Nikkei. Các buổi semina diễn ra cho tới khi công ty tuyển dụng được đủ số lượng họ đang cần và diễn ra trước khi bạn tốt nghiệp khoảng 16-18 tháng. Nếu bạn đạt được các yêu cầu cơ bản ban đầu thì công ty sẽ yêu cầu bạn hoàn thành hồ sơ xin việc.
Những lưu ý khi bạn hoàn thành hồ sơ : trong văn hóa của người Nhật điều tối kỵ nhất đó là sự gian dối. Vì vậy, khi bạn đăng ký tìm việc trên các trang web tìm việc hay nộp hồ sơ trực tiếp đến nhà tuyển dụng, bạn sẽ nhận được liên hệ từ nhà tuyển dụng nếu hồ sơ của bạn đáp ứng được yêu cầu của họ. Bạn sẽ viết trong hồ sơ: sơ yếu lý lịch tự thuật thật về bản thân.Bạn cần phải ghi đúng, đủ, rõ ràng và chính xác. Khi bạn trả lời phỏng vấn cũng phải khớp với hồ sơ của bạn. Nếu bạn khai dối và dù được nhận vào làm bạn cũng sẽ bị loại ngay lập tức. Điều này đối với người Nhật rất ít xảy ra, vì đây là văn hóa người Nhật. Vì vậy, bạn cần cẩn thận và chú ý trong việc hoàn thành hồ sơ xin việc.
Bước 4: Thi phỏng vấn.
Thi phỏng vấn ở các công ty của Nhật Bản thường tổ chức 2-3 vòng thi, mỗi vòng thi từ 20-30 phút. Thông thường sẽ có 3 kiểu thi phỏng vấn sau:
Kiểu 1: Các thí sinh chia thành các Group và thảo luận về một đề tài do công ty đưa ra (グループディスカッション). Tiêu chí đánh giá: khả năng của bạn khi làm trong một group, khả năng biết lắng nghe người khác, biết lái group đi đúng hướng, biết đưa ra những yếu tố giúp mọi người bàn luận khách quan.
Kiểu 2: Phỏng vấn nhiều thí sinh cùng một lúc, có thể có một hoặc nhiều giám khảo. Đây là cách để tiết kiệm thời gian và chi phí của công ty và giúp họ dễ dàng so sánh được giữa các thí sinh theo kiểu loại trực tiếp.
Kiểu 3: Có 1 thí sinh và 1 hoặc nhiều giám khảo, càng vào sâu bên trong thì số giám khảo càng nhiều và giám khảo thường là những người có chức vụ cao trong công ty. Tiêu chí đánh giá : Bạn hiểu biết lễ nghi và văn hóa Nhật Bản, bạn hội tụ nhiều tính cách tốt. Bạn hiểu về công ty và hiểu về công việc mà bạn sẽ đảm nhận trong công ty. Bạn có năng lực đáp ứng được yêu cầu công việc.
Bước 5: Thi SPI
Sau khi tham gia phỏng vấn bạn sẽ làm các bài Test SPI. Đây được coi là một nét đặc trưng trong quá trình tìm kiếm việc làm tại Nhật, được coi là bài thi kiểm tra về kiến thức trong bài thi. Các ứng viên sẽ được kiểm tra nhiều mảng kiến thức như: khoa học, xã hội, ngoại ngữ, tính cách… Mục đích, để nhà tuyển dụng tìm được người có năng lực thực sự và phù hợp với yêu cầu của họ. Bài kiểm tra này rất quan trọng, công bằng và bạn cần phải nỗ lực hết mình để thể hiện được năng lực của bản thân. Các câu hỏi trong đề thi có thể không quá khó nhưng thông thường dạng đề lặp lại so với các năm trước. Vì vậy, bạn có thể tham khảo các mẫu đề thi SPI trên các trang sách, các trang mạng. Phần test SPI thường được bắt đầu cùng một lúc hoặc sau khi bạn nộp hồ sơ .
Có các dạng như thi viết qua mạng. Bạn được cung cấp ID và PW bạn có thể login , bạn có thể làm bài thi tại nhà và nộp bài qua trang web.
Hoặc bạn làm phần kiểm tra trắc nghiệm về tính cách tại nhà rồi tới trung tâm để làm bài kiểm tra về năng lực. Bạn sẽ phải đăng ký địa điểm dự thi. Bạn sẽ làm bài trên máy tính riêng và có người giám sát. Khi vào phòng thi bạn được phát hai chiếc bút và hai tờ giấy nháp. Bạn sẽ có một kết quả thi và có thể dùng kết quả thi đó để nộp cho nhiều công ty khác nhau. ( Đây còn gọi là kiểu thi Test center. Test center sẽ thay cho công ty kiểm tra năng lực của bạn và gửi kết quả về công ty bạn thi. Đề thi do Test center soạn và dùng chung cho tất cả các công ty, mức độ khó dễ sẽ thay đổi tùy theo kết quả bạn làm các câu trước đó giống kiểu thi TOEFL CBT).
