Ở bài viết trước tôi đã đưa ra những khó khăn ban đầu của du học sinh khi vừa mới sang Nhật. Một trong những khó khăn đó là đi lại do nhiều bạn vẫn chưa biết cụ thể về phương tiện giao thông này.
1. Các loại tàu ở Nhật và cách phân biệt:
– Kakutei hay Futsu (Local): là loại tàu dừng lại ở các tất cả các ga.
– Kaisoku (Rappid): là loại tàu có số ga dừng ít hơn tàu thường, bỏ qua một vài điểm dừng. So với tàu thường thì giá vé của tàu này không chênh lệch nhau nhiều.
– Kyuko (Express): là loại tàu dừng ít điểm ga hơn cả tàu kaisoku. Khi đi tàu này bạn phải mất nhiều tiền hơn tàu kaisoku cho dù trên cùng một tuyến tàu.
– Tokkyu (Limitted express): là tàu chỉ dừng ở các ga chính. Giá vé tàu này đắt hơn so với giá vé của tàu kyuko, có giá vé đặt biệt dành cho tàu Tokkyu. Thường thấy tại các tuyến Chuo, Soubu,…Có các loại như Tsukin Tokkai, Chuo Tokkai, Ome Tokkai,…
– Shinkansen (Super express): tàu Shinkansen chủ yếu chạy trên , các tuyến đường chuyên dụng và dừng lại ở các trạm chính. Chúng được điều hành bởi các công ty thuộc Tập đoàn Đường sắt Nhật Bản (JR) nơi có một số chuyến tàu nhanh nhất trên thế giới, với tốc độ lên đến 320 km/giờ.
2. Loại ghế:
Thông thường sẽ có hai loại ghế: Shiteiseki- ghế đặt trước và jiyuseki- ghế tự do.
- Ghế đặt trước thường có ở những tàu dài như shinkansen hay một số tàu tokkyu. Với loại ghế này bạn phải đặt vé trước.
- Ghế tự do được sử dụng cho tất cả các loại tàu điện và không cần phải đặt trước.
Ngoài ra còn có loại ghế Yusenseki- ghế ưu tiên: là những loại ghế dành cho những đối tượng đặc biệt như: người bị thương tật, người cao tuổi, phụ nữ mang thai, bà mẹ có con nhỏ.
Ngoài ra thì trên các tàu đường dài, hãng JR còn phân thành hai loại ghế theo toa là ghế thường (ordinary) và ghế hạng nhất (green). Toa dàng cho ghế green thường sẽ ít người và được phục vụ chu đáo hơn. Tuy nhiên giá vé sẽ đắt hơn ghế thường 30-50%.
3. Cách để trả tiền tàu
Đối với tàu kakutei, kaisoku, kyuko, tokkyu thì bạn có thể trả tiền tàu theo hai cách là mua vé tại quầy bán vé hoặc dùng thẻ IC: pass mo, suica
Cách để mua vé bằng máy bán vé tự động:
+ Chọn điểm bạn muốn tới. Thường thì trên các máy bán vé có sơ đồ đường tau để bạn xem.
+ Chọn vé ứng với điểm bạn muốn tới là bao nhiêu tiền
+ Cho tiền vào
+ Lấy vé và tiền thừa nếu có
Với các loại thẻ tàu IC như pass mo hay suica bạn phải mua thẻ và nạp tiền vào thẻ để đi như card điện thoại ở Việt Nam.
Thẻ này có thể mua được tại các nhà ga lớn, hoặc có thể mua tại các máy bán vé chuyên dụng.
Tất cả các loại đều phải trả trước 500 Yên. Nếu các bạn mua lần đầu thì phải nạp 1000 Yên vào thẻ. Khi đó sau khi trừ khoản trả trước thì còn 500 Yên để duy trì thẻ và sử dụng. Bạn có thể nạp tiền vào thẻ này tại các quầy bán vé tự động.
4．Văn hóa đi tàu ở Nhật:
Trước khi bước lên tàu bạn phải xếp hàng theo đúng quy định. Ở ga có các vạch vàng là vị trí mà hành khách phải xếp hàng trước đó để đảm bảo an toàn. Thông thường thì hành khách phải xếp hai hàng, trước các khoang tàu. Khi tàu đến, tất cả các hành khách trên tàu bước xuống hết thì hành khách tiếp theo mới bước lên tàu. Có những trường hợp, vì tàu người đông nênnhững người ở phía cửa ra vào phải bước xuống sau đó lại bước lên tàu một lần nữa để tạo điều kiện cho người muốn xuống ga dễ dàng đi xuống.
Trong khi đi tàu không nói chuyện ồn ào, không được nghe điện thoại, không được ăn uống, không được hút thuốc để tránh làm ảnh hưởng đến người khác. Thời gian trên tàu nếu đi chặn đường dài thì bạn có thể đọc sách, báo nhưng không được gây ảnh hưởng đến người bên cạnh; nghe nhạc, xem phim bằng tai nghe; thậm chí là có thể ngủ.
Đặc biệt có những toa tàu chỉ dành riêng cho phụ nữ vào giờ cao điểm để tránh các hiện tượng quấy rối. Để nhận biết các toa tàu này thì các bạn chú ý trước khu vực xếp hàng chờ lên tàu sẽ có biển báo ghi “女性専用車” hoặc là “Women only”.
Ở tất cả các ga đều có đội ngũ nhân viên nhà ga để hỗ trợ các vấn đề về vé tàu, tai nạn, quên đồ,…Đặc biệt vào các giờ đi làm hay đi học, dội ngũ nhân viên nhà ga được tăng cường để hỗ trợ việc đi tàu.
Nếu chẳng may đi học hay đi làm trễ vì lí do khách quan về phía tàu thì các bạn hãy yên tâm vì ở Nhật sẽ có thẻ chứng minh tàu chậm, trễ gọi là “遅延証明書“（ちえんしょうめいしょ）. Bạn chỉ được xin giấy này khi lí do chậm tàu không phải là lỗi của bạn. Giấy này được xuất bởi các nhân viên nhà ga ở cửa soát vé “改札口”（かいさつぐち）. Bạn chỉ cần báo về số phút mà bạn bị trễ. Những lí do trễ tàu thường là do ảnh hưởng từ động đất, mưa to, có người tự sát, thu hoạch,…
Các bạn hãy chú ý những điểm này nhé!
